Những điều cần biết về phân khung truyện tranh
Nhạc sĩ sáng tác dựa trên các khuôn nhạc, họa sĩ vẽ truyện tranh dựa trên phân khung truyện tranh. Cũng như một bản nhạc có nhiều khuôn nhạc, truyện tranh là một tổng thể có “vần điệu” nhịp nhàng nhưng đòi hỏi bố cục và các tiểu tiết phải có kết cấu thật chặt chẽ nếu không nó sẽ làm ngắt quãng mạch cảm xúc của độc giả.
Quy trình vẽ truyện tranh cần trải qua nhiều giai đoạn và phải đi theo từng bước để hình thành nên cấu trúc chặt chẽ cho truyện tranh: Đầu tiên là phải thông qua kịch bản. Thứ hai là vẽ phân khung, sau đó tiến hành vẽ cấu trúc nhân vật, thể hiện các hoạt động, cảm xúc nhân vật, vẽ tính động cho nhân vật, rồi đến quá trình lọc nét và cuối cùng là đồ họa.
Phân khung truyện tranh tưởng chừng đơn giản nhưng lại có rất nhiều bạn làm chưa tốt, đặc biệt đối với các bạn đang trong quá trình học vẽ truyện tranh. Phân khung tốt góp phần rất lớn làm nên thành công của câu chuyện, nó ảnh hưởng không nhỏ đến diễn biến, kịch tính bộ truyện của bạn, không những vậy nó còn khiến truyện của bạn dễ dàng tiếp cận người đọc – đem lại cảm giác dễ hiểu, thoải mái và tự nhiên.
TỔNG QUAN VỀ PHÂN KHUNG TRUYỆN TRANH:
Khung hình vuông
Hình dạng và đặc điểm: Có độ dài các cạnh bằng nhau hoặc tương đối bằng nhau, hình vững chắc, ít tính chuyển động, đơn giản và dễ tập trung điểm nhìn vào nó.
Cá tính: Chậm chạp (ít chuyển động), cô đọng (trọng tâm của nó dễ thu hút người đọc)
Ứng dụng: do cá tính như vậy nên khi câu chuyện cần diễn biến chậm hay nhấn mạnh vào chi tiết cần thể hiện (điểm nhấn) thì các tác giả sẽ sử dụng. Khung hình vuông làm diễn biến chậm lại nhưng mà cảm giác thời gian tạo cho người đọc trong tình huống vẫn xảy ra bình thường
Khung hình chữ nhật
Hình dạng và đặc điểm: độ dài 1 cạnh gấp ít nhất là 1,5 lần cạnh còn lại ,hình mang tính chuyển động, điểm nhìn biến hóa (tùy vào nơi tác giả muốn đặt).
Cá tính: năng động, hoạt bát (xoay ngang dọc đều được), dễ thích nghi (đất rộng hay hẹp đều vô được) nhưng hay quên và lơ đãng (điểm nhìn của nó không cô đọng, thường bị phân tán khiến người đọc không tập trung và lướt nhanh).
Ứng dụng: thường xuyên.
Khung hình thang và hình đa giác
Hình đa giác chúng ta hiếm lắm mới thấy, đại đa số hình dạng mà chúng ta hay thấy là hình thang và biến tấu của nó hơn 1 chút như hình minh họa. Ứng dụng nhiều nhất là khi muốn tạo diễn biến nhanh và dồn dập.
*Điểm cần lưu ý:
Những góc nhọn khiến khung tranh không được đẹp và làm người xem cảm thấy khó chịu (đặc biệt là khi nó hiện rõ và rơi vào điểm nhìn của người đọc).
Một số dạng bạn không nên sử dụng và các cách khắc phục nó:
Tràn tranh, tràn khung và cắt khung:
Tràn tranh: hình ảnh được vẽ tràn ra không bị bao bọc bởi khung tranh
Những tranh được vẽ như thế này luôn gây cho người đọc sự chú ý .Tác giả sử dụng nó thường có ý đồ tạo không gian rộng hơn cho tranh, trang truyện thêm phong phú (đặc biệt là những trang khung tranh nhàm chán và đồng điệu), trong một số trường hợp khác nó mang lại sự ấn tượng (hay thấy nhất là lúc xuất hiện nhân vật mới hoặc tình huống cao trào của truyện).
Tràn khung: khung tranh được mở từ 1-2 cạnh, hình 1 là mở 1 cạnh, hình 2 là mở 2 cạnh.
Được sử dụng khi các họa sĩ muốn thể hiện cảnh rộng hay kích thích trí tưởng tượng của người đọc, muốn tạo sự thông thoáng, phong phú khung truyện cho trang truyện của mình, tăng thêm tính hấp dẫn và mới mẻ hơn.
Cắt khung: khung tranh “bị mất” 1 chút phía trên hay phía dưới – không còn chiều ngang hoặc chiều dọc bằng với khung đứng cạnh nó.
Khi vẽ thì thông thường những khung đứng cạnh nhau trên cùng 1 đường thẳng sẽ có chiều cao bằng nhau, không phải “thụt thò” nhưng thế này, tại sao nhỉ?! Trong mỹ thuật, tính tương phản (to – nhỏ, dài – ngắn, cong – thẳng, nhẵn nhụi – gồ gề ..v.v) có vài trò rất quan trọng, tác dụng của chúng là tôn nhau nên, khiến cái chính trở lên rõ rệt. Nhìn vào hình minh họa, ta thấy khung nhỏ hơn đều bị cắt, việc này mang lại hiệu quả:
- Tôn lên khung cạnh nó, khiến khung đứng cạnh khung “bị cắt” trở nên chính và thu hút người xem.
- Sẽ khiến khung tranh trở nên dễ kiểm soát (thường là rơi về khung tranh hình vuông hoặc tương tự với hình vuông), tập trung ngay vào chi tiết chính cần miêu tả và gạt bỏ nhưng hình ảnh thừa, không cẩn thể hiện.
- Chúng ta thử tưởng tượng, nếu ở minh họa 1 con cá được vẽ thêm phần bụng – minh họa 2 thì vẽ thêm tán cây, sẽ khiến tranh bị phân tán không tập trung vào hành động và cử chỉ của nhân vật, nên việc cắt khung này sẽ bỏ đi phần thừa và đem lại hiệu quả thứ 3 là: Tạo không gian của trang truyện thêm thông thoáng và đa dạng, tập trung hơn vào chi tiết bên trong, tăng thêm cảm hứng cho cả người vẽ lẫn người đọc.
Ý NGHĨA CỦA CÁC CÁCH CHIA KHUNG:
- Khung lớn: chứa các phần cần nhấn mạnh, muốn tạo bất ngờ hay muốn mô tả khoảng rộng của không gian…
- Khung nhỏ: Thường là các khung đối thoại hay các sự kiện không cần miêu tả kỹ.
- Các khung nhỏ đan vào nhau: Mô tả sự chuyển động của thời gian (như màu chuyển của bầu trời , cảnh vật … ) nếu vẽ 1 vật liên tiếp thì đó là sự chuyển động của vật thể . Các khung ngang cắt ngang trang truyện đan vào nhau phần nhiều để mô tả sự chia cắt của thời gian, các khung này có thể để trống nhưng người đọc vẫn hiểu.
- Khung có chiều cao chạy hết cả trang và nhiều khung như thế nối tiếp nhau: sự chuyển động rất nhanh trong 1 thời điểm cần nhấn mạnh hoặc là những mảnh cắt của tâm lý nhân vật (cũng cần nhấn mạnh).
- Các khung ngang có chiều dốc thấp biểu thị sự cân bằng tương đối trong diễn tiến câu chuyện.
- Các khung ngang có độ dốc cao, đường cắt mạnh biểu thị sự mạnh mẽ, gấp gáp của sự kiện.
- Các khung dọc biểu thị chiều cao và tầm nhìn. Thường thì bên cạnh 1 khung dọc có chiều cao lớn là 2 khung ngang nhỏ trong diễn tiến câu chuyện bình lặng.
- Phá khung: Hình vẽ phá khung cũng biểu thị sự nhấn mạnh 1 cách nhẹ nhàng. Có khi nó có vai trò là sự nối tiếp giữa các khung, có khi lại là điểm nhấn của trang. Trong cách vẽ mà chiều cao của các khung không bằng nhau, phá khung là sự kiên kết bố cục tốt nhất để người đọc có thể dễ nhìn ra trình tự trang.
- Khung nhỏ đan nhau đến khung lớn: Biểu thị sự chuyển động của vật thể.
- Các khung nghiêng ngả không theo 1 trật tự nào: biểu thị sự bùng nổ, tính bất ngờ… Các khung loại này thường được xếp xung quanh 1 khung chính biểu thị sự gây ngạc nhiên đó.
