Đồ họa Tranh in
Tranh in/Printmaking là một hình thức nghệ thuật thị giác thuộc về lĩnh vực đồ họa tạo hình, phân biệt với đồ họa ứng dụng. Hiểu một cách đơn giản, tranh in là quá trình sáng tác hình ảnh (tạo hình) gián tiếp (khác với vẽ trực tiếp lên giấy) bằng các kĩ thuật in ấn, tức là đưa màu từ một khuôn in (chế tác trên gỗ, đá, cao su hay kim loại) lên bề mặt tranh có thể là giấy hoặc vải.
Fuji, Mountains in clear Weather/Red Fuji - một tác phẩm trong "Thirty-six Views of Mount Fuji",
khắc gỗ màu của Katsushika Hokusai.
Những bậc thầy về đồ họa tranh in trong lịch sử phải nhắc đến Utagawa Hiroshige, Katsushika Hokusai (Nhật Bản), Albrecht Dürer (Đức), Nathaniel Currier và James Merritt Ives (Mỹ)….
The Lost Cause, Engraving, Currier & Ives (1871).
Đáng tiếc, đồ họa tranh in ở nước ta vẫn chưa được tường giải cặn kẽ để đi đến một thuật ngữ chính xác và thống nhất. Hình thức nghệ thuật này chỉ được hình dung với những tên gọi thuật ngữ gần nghĩa hay bao hàm nó như: đồ họa giá vẽ, đồ họa độc lập, đồ họa ấn loát, tranh đồ họa, đồ họa tranh in, tranh khắc in, tranh in…Đây đều để chỉ các tác phẩm đồ họa nghệ thuật được thể hiện qua quá trình chế khuôn in và in ấn.
Các kĩ thuật in của đồ họa tranh in đa dạng và mỗi kĩ thuật lại sở hữu một đặc trưng cùng vẻ đẹp nghệ thuật khác biệt. Trong đó bao gồm: khắc gỗ (woodcut), khắc axít (etching), in thạch bản (lithography), in lưới (screenprinting), in độc bản (monotyping), khắc ngòi khô (khắc kim loại, engraving, drypointing), khắc nạo (mezzotint)…
The Fall of Babylon, tranh khắc nạo (mezzotint) của John Martin (1831)
Tranh in độc bản (monotyping) của Dina Haddadin
Một tác phẩm tranh in đồ họa có thể được in bởi một hoặc nhiều bản in khác nhau. Việc tạo ra các bản in này gọi là chế bản. Có bốn kỹ thuật tạo chế bản là: khắc nổi/relief (woodcut, linocut….), khắc lõm/intaglio (engraving, etching, mezzotint...), khắc phẳng/planographic (lithography, monotyping, các kĩ thuật in kĩ thuật số) và in xuyên/stencil. Cách phân chia bốn loại kĩ thuật chế bản trên phụ thuộc vào phần tác động của bản in (phần được in) lên tranh.
Chế bản khắc gỗ
Chế bản in thạch bản
In lưới (screenprinting)
Tranh in xuất hiện tại nước ta từ khá sớm. Mỹ thuật truyền thống Việt Nam luôn tự hào với dòng tranh khắc gỗ dân gian: tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống, tranh Kim Hoàng, tranh thờ Huế, Nam Bộ thịnh hành trong các thế kỷ từ 16 đến đầu thế kỷ 20. Bên cạnh chất liệu khắc gỗ, các kĩ thuật in đá, in lưới, in kính, in kẽm/đồng…được du nhập từ Châu Âu, trong quá trình phát triển lịch sử mỹ thuật cận đại, đã mang lại sự hoàn chỉnh cho đồ họa tranh in Việt Nam hiện tại.
Một bản khắc gỗ (ván in) tranh Đông Hồ đang được nghệ nhân hoàn thành
Chợ biển - tranh khắc gỗ của Nguyễn Hoàng Tuấn
Một số tác phẩm tranh in của các họa sĩ Việt Nam:
Trong cơn mưa, tranh khắc gỗ của Nguyễn Hoàng Tuấn
Phong cảnh, tranh khắc gỗ của Trần Hồng Giang
Phố đêm, tranh in độc bản của Trần Văn Thi
Không chỉ dừng lại như một tác phẩm đồ họa nghệ thuật độc lập với mục đích trưng bày, tranh in hiện đại xuất hiện cả ở lĩnh vực thiết kế đồ họa ứng dụng. Cùng mythuatms.com chiêm ngưỡng những tác phẩm như thế!
Minh họa tranh khắc gỗ trên thiết kế bìa sách của Nhã Nam
Minh họa khắc gỗ
Poster Romeo and Juliet phiên bản tranh in
