Làm rõ các hình sậm âm bản trong vẽ ký họa
Vẽ một phong cảnh với những hình dáng mạnh mẽ và rõ ràng thật dễ. Nhưng giả thử bạn lấy đề tài một đám lá chẳng hạn, làm sao tổ chức được các hình? Bạn phải kiên nhẫn và có một cái nhìn sắc bén để bố cục một đề tài như thế. Bạn cũng cần phải có một chút tưởng tượng để bỏ qua các chi tiết hiện thực và xem trò chơi các sắc độ trên đám lá. Sau đây là gợi ý nên phân đám lá này thành bốn sắc độ: trắng, xám nhạt, xám vừa và xám rất sậm.
Đưa các chi tiết vào một sơ đồ. Ở giai đoạn đầu, xác định các khoảng trắng. Đó là những thân cây – bạn đừng quan tâm đến thực tế, hãy tạo ra chúng! Làm sao để các khoảng không gian trắng theo đường chéo lấy đầy góc dưới trái và dùng làm chỗ tựa cho dải đường chéo sắc độ vừa ở bên trên nó, tạo ra một khoảng lõm trắng cho cây cối.
Ở giai đoạn hai, nhóm các sắc độ xám nhạt lại với nhau. Cầm hơi nghiêng bút như để vẽ phướt lên giấy, chú ý không được làm loang những sắc độ này bằng bàn tay hay tay áo của bạn. Nếu bạn thuận tay phải, bắt đầu từ phía trên bên trái và tiến dần về phía dưới. Tập trung vào một vùng giới hạn và vẽ hình âm bản. Tiếp tục dần dần cho đến khi bề mặt được phủ đầy, trừ một vài góc của bầu trời.
Giờ thêm vào sắc độ xám vừa. Chuyển dịch theo đường chéo. Quan sát dải bán sắc (một nửa sắc độ đậm). Từ phía góc trái trên đến góc dưới phải. Không dùng bán sắc đậm hơn cho dải này. Nó không hiện hữu trong đề tài. Đây là một ví dụ để giải thích. Khi bạn vẽ, hãy để cho trí tưởng tượng của bạn làm việc.
Tiếp tục, bôi các sắc xám đậm hơn – luôn luôn ở bên trong dải sắc nửa đậm nửa lợt. Rồi lại quan sát và quyết định mức độ đậm. Nên nhớ là vai trò của bạn là hướng cái nhìn của người xem tranh. Đừng làm nặng nề bức tranh với những chi tiết vô ích. Quan trọng là thể hiện hình dáng chủ yếu.
Sáng tác tranh phong cảnh. Một xóm thôn là một đề tài hay cho một bức tranh. Nhưng nó có thể quá giống bưu thiếp, quá ngăn nắp. Phải sửa đổi đề tài.
Trước hết, kéo dài quang cảnh để ra khỏi khuôn khổ bưu thiếp. Rồi tạo ra những hình dạng đen, đổ ào xuống như các ngón tay xòe ra, trên các bụi rậm trước lối vào. Khi họa sĩ vẽ, một chiếc xe vận tải chạy qua đúng lúc ấy, với thùng xe màu xám đậm, bánh đen. Họa sĩ thay đổi hình ảnh. Những sắc đen nằm ngang này đủ để ngăn chặn những vệt màu đen vây quanh các cây phong và ngăn cái nhìn chuyển về phía dưới bức tranh. Nhưng mắt người xem sẽ luôn luôn hướng về phía phải, bạn phải cân đối lại đề tài bằng cách làm rõ mái nhà kho với một nét đen.
Bạn có thấy bầu trời quan trọng như thế nào trong bức tranh này không? Ghi nhận các hình dạng mềm mại, tròn của cây cối, đối lập với các hình dạng góc cạnh của các mái nhà. Hãy xem tại sao ống khỏi không ở trung tâm và hiệu quả tạo bởi cảnh trước trắng mờ và chỉ phác họa đơn giản.
Khi đã ký họa đủ, bạn tưởng tượng ra bố cục đơn giản khi nhìn một đề tài. Ngay cả trước khi vẽ bằng bút chì, nguồn cảm hứng đã đến và bố cục tự nó tổ chức lấy.
Hình thể. Phong cảnh, tĩnh vật hay nhân vật, cũng áp dụng những quy tắc chung. Bức vẽ này giống như hai bức trước. Các hình dạng âm bản đậm, được lựa chọn cẩn thận, lần này chân nhân vật trở thành tâm điểm.
Làm nổi bật những đường nét của chiếc bàn mà người mẫu ngồi bên cạnh. Các sắc độ đã được đánh bóng (estomper) bằng ngón tay. Đồ đạc với đường nét và bóng được làm dịu bớt, hợp thành một bố cục đồ họa trừu tượng. Lặp lại các hình dạng này ở hai bên và phía trên. Thêm hai bóng phía trên. Bóng bên trái đưa vai của người mẫu về phía người xem. Nó được giải quyết theo âm bản. Bóng kia chỉ là để cân đối tổng thể. Có lẽ bạn nên đặt vài mảng đen ở quanh hai chân và mặt bàn? Xoay bức vẽ của bạn lên trên, xuống dưới và bạn sẽ thấy bố cục được xử lý như thế nào.
Bố cục. Sổ ký họa chủ yếu dùng để nghiên cứu các thành phần của một bố cục. Tốt hơn là họa trực tiếp trên một giấy vẽ tranh màu nước, nhưng trước hết làm việc trên sổ ký họa mà bạn có thể dùng cho mọi loại hình, hiểu rõ một đề tài, học nghệ thuật dựng cảnh.
Vì vậy, khi vẽ tranh, bạn đã có tất cả những gì cần trong tay. Bạn có tất cả tư liệu để vẽ nhiều bức khác. Kinh nghiệm về bố cục dạy cho bạn việc “nhìn” ra cái mà bạn muốn họa.
>>> Tổ chức ánh sáng trong ký họa
