PHẦN MỞ ĐẦU

 

1.       LỜI NÓI ĐẦU

Có lẽ phải nói rằng “ thời trang “ không phải là bất biến mà đã trải qua một quá trình cải tiến, biến đổi không ngừng theo chiều hướng tăng cường cái tiện lợi, cái đẹp để phù hợp với tình hình kinh tế  xã hội của từng thời kỳ lịch sử. Sử sách cũ đã cho biết rằng, thời Quốc gia Văn Lang - Âu Lạc tồn tại trên 500 năm trước công nguyên, trang phục của cư dân Việt đã phẩn ánh trình độ phát triển, đầu óc thẩm mỹ và bản sắc văn hoá của người Việt cổ. Người Việt cổ đã sản xuất được nhiều loại vải khác nhau: từ sợi đay, gai, tơ tằm, sợi bông, nên đã đáp ứng được nhu cầu may mặc của nhân dân. Trong sinh hoạt đời thường, nam đóng khố, nữ mặc váy, váy của nữ giới có loại quấn, loại chui và được làm từ một mảnh vải dài, rộng. Chúng ta thấy rằng, từ chiếc váy thời Văn Lang - Âu Lạc cho đến chiếc váy của các liền chị quan họ Bắc Ninh hay mặc trong những ngày lễ hội, đó là một sự cải tiến phát triển không ngừng. Chúng ta cũng biết rằng vào những ngày lễ hội, trang phục của nam và nữ đều đẹp hơn, đó là những bộ trang phục được trang trí bởi mũ lông chim, váy xoè kết bằng lông chim, hoặc lá cây và mang nhiều đồ trang sức đẹp ( khuyên tai, chuỗi hạt, nhẫn, vòng tay, vòng ống chân bằng đá hoặc bằng đồng). Sự phát triển của nền nông nghiệp lúa nước, kết hợp với sự phát triển của các nghề thủ công và kỹ thuật luyện kim đá tạo điều kiện làm phong phú và đa dạng các đồ trang sức. Mặt khác, sự phong phú và dùng nhiều loại đồ trang sức đẹp càng chứng tỏ đời sống vật chất được nâng cao của dân Việt cổ.

Cùng với đời sống được nâng cao, trải qua thời kỳ xây dựng và bảo vệ độc lập của tổ quốc, nhu cầu may mặc về thời trang ngày càng mở rộng. Sử cũ chép, từ đầu thời Lý( thế kỷ XI), tơ lụa đã phổ biến và có chất lượng tốt, trong cung các công nữ đã dệt được vải gấm.

Đến thời kỳ nước ta bị thực dân Pháp xâm chiếm, rồi áp đặp nền đô hộ trên 100 năm, cùng với những biến đổi sâu sắc về kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội thì thời kỳ này thời trang có sự thay đổi nhanh trên cơ sở tinh thần dân tộc sâu sắc.

Trong thời kỳ cận đại lịch sử Việt Nam, ngay từ đầu thế kỷ XX, một số nghệ sỹ đã nghiên cứu, nâng cao, cải tiến áo dài truyền thống của phụ nữ Việt Nam thêm duyên dáng, vừa giữ được vẻ truyền thống, vừa mang tính hiện đại, phù hợp với cuộc sống thời kỳ mới.

Để kết thúc phần này, có thể khẳng định rằng, mọi cải tiến nhăm nâng cao vẻ đẹp của y phục, thời trang đều được hoan nghênh, khuyến khich. Tuy vậy, điều cần nhấn mạnh là luôn luôn phải đảm bảo tính tế nhị, kín đáo, duyên dáng, tránh mọi sự thừa thãi, xô bồ, phức tạp, vừa phải kế thừa cái hay, cái đẹp của y phục thời trang truyền thống, vừa phục vụ được nhu cầu cuộc sống và thẩm mỹ ngày càng đổi mới và nâng cao. Muốn vậy, các nhà thiết kế của Việt Nam phải có những kiến thưc căn bản về văn hoá để loại bỏ những lạc hậu, tiến tới cái hiện đại văn minh.

 

2.       LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Thiên nhiên là một phần quan trọng trong cuộc sống của con người. Từ khi khai thiên lập địa, con người luôn gắn bó mật thiết với thiên nhiên. Thiên nhiên đem lại cho con người những giá trị to lớn về vật chất lẫn tinh thần. Thiên nhiên chứa đựng vô vàn những bí ẩn kỳ diệu mà con người luôn mong muốn khám phá. Mong muốn đố không phải chỉ của các nhà khoa học, đó con là niềm đam mê của các nghệ sĩ. Đến nay các nhà thiết kế thời trang lại tìm con đường trở về với cội nguồn trong một thế giới văn minh hơn nhưng thực tế hơn. Có thể nói rằng vẻ đpj thiên nhiên luôn là đề tài hấp dẫn cho những nhà thiết kế, nguồn cảm hứng vô tận cho các nhà văn, hoạ sĩ, nhạc sĩ, nhà thơ…

Góp phần vào đó các nhà thiết kế thời trang cho ra các bộ sưu tập từ các chất liệu làm ô nhiễm môi trường hay những bộ sưu tập hướng về thiên nhiên như cỏ cây, hoa lá, động vật, riêng tôi – là một sinh viên thời trang nhưng cũng muốn hoà mình vào hoạt động bảo vệ thiên nhiên, môi trường bằng những việc làm thực tế, đó là sáng tác bộ sưu tập thời trang dựa trên những nghiên cứu về loài sứa biển. Đó là một loài sinh vật biển mà ở đó vẻ mềm mại được chứa đựng trong hình dáng vô cùng độc đáo. Hoà sắc sống động kì lạ của thiên nhiên được mang ngay trong hình dạng của những sinh vật nhỏ bé đó. Tìm hiểu những bí ẩn nằm sâu dưới làn nước biển xanh thẳm, một thế giới thứ hai trong lòng đất, ở đó có muôn vàn màu sắc lung linh của những loài động vật, thực vật, một thế giới vô cùng phong phú. Chính nét đẹp được khơi nguồn từ dòng chảy cảm xúc đã tạo cho tôi nguồn cảm hứng để thể hiện đề tài tốt nghiệp của mình là: “ Sáng tác trang phục ấn tượng lấy ý tưởng từ màu sắc, hình dáng sứa biển”.

 

3.       Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI

Giữ gìn bản sắc dân tộc, cái cũ để phát triển thành cái mới, hiện đại hơn để thích ứng với cuộc sống đô thị ngày nay.

Góp tiếng nói chung vào công cuộc bảo vệ môi trường thiên nhiên, bảo tồn những giá trị mà thiên nhiên mang lại.

 

 

CHƯƠNG I

TỔNG QUAN VỀ THIẾT KẾ THỜI TRANG

 

1.       THỜI TRANG VÀ VAI TRÒ CỦA THỜI TRANG.

Thời trang là một trong những lĩnh vực tiềm năng của ngành mỹ thuật công nghiệp.

  “ Thời trang là trang phục đương thời, là tập hợp những thói quen, thị hiếu phổ biến trong cách ăn mặc, thịnh hành trong một môi trường và một khoảng thời gian nhất định”.

  Khi nhu cầu được nâng lên thì thời trang đã dần khẳng định vị trí của mình trong đời sống xã hội. Ngày nay, thời trang đã vươn lên vừa đóng vai trò một nghành kinh doanh, vừa giữ vị trí của một môm nghệ thuật. Sở dĩ như vậy là vì sản phẩm thời trang mang đặc thù vật chất và phi vật chất rõ nét. Giá trị vật chất ở đây phục vụ những tính năng gốc của thời trang như: bảo vệ cơ thể, thích hợp với hoạt động của người sử dụng. Giá trị phi vật chất là những tác động tâm lý tới khách hàng, là sự biểu lộ cá tính, tình cảm, cái đẹp của người mặc nói riêng và tinh hoa, bản sắc văn hoá dân tộc nói chung.

  Ngành thời trang là một phần trong khái niệm chung về mỹ thuật công nghiệp. Thời trang phục vụ thiết thực cho đời sống hàng ngày của con người, nó đáp ứng một nhu cầu mà ttát cả mọi người đều cần đến đó là nhu cầu “ mặc “. Từ thời xa xưa, con người đã biết đến việc dùng vỏ thân cây làm thành trang phục bảo vệ thân thể trước thiên nhiên khí hậu. Về sau, cùng với sự tiến bộ mọi mặt của đời sống xã hội, thời trang ngày càng có chỗ đứng quan trọng trong đời sống xã hội con người.. Nó không chỉ đơn thuần là phục vụ nhu cầu về trang phục mà còn đáp ứng cả các yêu cầu về thẩm mỹ của con người. Là một phần nhỏ trong lĩnh vực mỹ thuật công nghiệp nên mang trong mình tất cả các yếu tố chi phối chung của nghành mỹ thuật công nghiệp.

  Ngày nay xã hội ngày càng văn minhđòi hỏi trang phục ngoài giá trị có tính sử dụng cao, tính đa dạng, còn phải đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ của con người. Nhu cầu này còn phụ thuộc vào tập tục, thói quen trong sinh hoạt, văn hoá của con người, phụ thuộc vào thiên nhiên khí hậu của từng vùng. Nhu cầu về trang phục đôi khi phụ thuộc rất nhiều vào Mốt. Mốt được hiểu là thị hiếu thẩm mỹ mới nhất đang được ưa chuộngthịnh hành ở hiện tại. mốt cũng có thể tạo nên những xu hướng phát triển tiếp theo của thời trang. Từ các mẫu mốt phát triển thành các ứng dụng khácđi vào đời sống và trở thành thời trang đời thường.

  Việc nghiên cứu thị trường, phản ánh đúng nhu cầu thị trường nhằm thoả mãn nhu cầu tiêu dùngttg là rất quan trọng. Ngoài ra nó còn giúp các nhà thiết kế có được những ý tưởng, những cải tiến về mẫu thời trang thông qua quá trình sử dụng của người tiêu dùng.

  Vật liệu quyết định đến sự thành công của sản phẩm song nó phụ thuộc vào kiểu dáng, tính năng của sản phẩm, mục đích và môi trường sử dụng sản phẩm. Vật liệu sản phẩm quyết định trực tiếp đến giá thành sản phẩm cho nên nếu các nhà sản xuất lựa chọ được các loại vật liệu nội địa, có săn trong nước, sẽ giảm chi phí đi rất nhiều. Trên thực tế Việt Nam là nước có truyền thống trồng dâu nuôi tằm, sợi tơ tằm khá phổ biến. Các nhà sản xuất trong nước đã biết khai thác thế mạnh này, họ đã biết kết hợp loại sợi tự nhiên với sợi tổng hợp tạo nên một loại sợi vải tổng hợp có chất lượng tốt, giá cả phải chăng. tuy nhiên trong công nghệ dệt may, các nhà xản suất còn cần phải nghiên cứu, phân loại, tính định mứctiêu hao nhiên liệu so cho hiệu quả nhất nhằm đạt được hiệu quả kinh tế cao nhất.

  Trong những thời gian trước đây, nghành công nghiệp dệt may chưa phát triển, loại hình phổ biến là may đo. Do tính đơn lẻ, tự phát tính ngẫu hứng cá nhân cao nên các thông số kỹ thuật sản phẩm được thiết kế theo sở thích của mỗi người. Hiện nay công nghệ dệt may đã phất triển mạnh mẽ, nghề dệt may đã phát triển theo công nghiệp hoá. Thời kỳ đầu, công nghệ dệt may đã phát triển ở các nước tiên tiến như: Anh, Pháp, Italia… vì những nước này có nghành công nghiệp phát triển mạnh theo hướng công nghiệp hoá, khoa học kỹ thuật đạt đến trình độ cao, họ đã tìm ra được nhiều loại vật liệu mới cùng với công nghệ dệt nhuộm khá hoàn chỉnh. Tuy nhiên trong những năm gần đây, xu hướng của ngành may mặc công nghiệp đang chuyển sang các nước vùng Châu Á, đặc biệt là các nước có nền kinh tế chậm phát triển, trong đó có Việt Nam.

  Nghành thời trang đã đóng góp rất nhiều cho đời sống xã hội, nó không những đem lại những tiện ích như: bảo vệ làn da, bảo vệ sức khoẻ cong người mà còn đóng vai trò nâng cao thẩm mỹ của người sử dụng, làm cho xã hội ngày càng văn minh hơn. Với sự phát triển của khoa học công nghệ như hiện nay, các nhà thiết kế thời trang đã nghiên cứu ra các loại vật liệu may quần áo thông minh có thể thay đổi màu sắc quần áo theo nhiệt độ, ánh sáng… Ngành thời trang mang tính nghệ thuật thiết thực kết hợp với công nghệ hiện đại trong tương lai sẽ phát triển mạnh mẽ, mang đến cho con người vẻ đẹp ngày càng hoàn hảo.

 

2.       CÁC VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THIẾT KẾ THỜI TRANG.

2.1.         Khái niệm về thời trang - mốt

Trang phục Việt Nam có một quá trình hình thành và phát triển lâu đời. Cùng với sự biết thiên của lịch sử, với sự giao lưu, tiếp xúc, văn hoá trang phục đã biến đổi rất nhiều về màu và thời trang.

Mốt có thể nói là “ Hơi thở của cuộc sống “ trong một thời kỳ, Mốt vẫn là nhu cầu của con người. Mốt gắn liền với cuộc sống của xã hội. Mốt được thể hiện rõ qua trang phục, tính cách của mỗi nhân vật. Mốt gắn liền với từng cá nhân, thể hiện từng tính cách, trình độ văn hoá của từng người. Vòng xoáy của Mốt thay đổi từ đời này qua đời khác rồi du nhập, sao chép và cải biên rồi biến thiên vạn hoá và đời thường.

Mỗi một thời kỳ, Mốt lại được thể hiện một cách khác nhau do quan niệm xã hội và mức sống của người dân, Nhưng nhìn chung, Mốt vẫn luôn gắn liền với cuộc sống, đi vào ngõ ngách của cuộc đời, mang lại các giá trị tinh thần và vật chât. Mốt chính là một thứ giá trị nghệ thuật cao được chắt lọc từ cuộc sống để mỗi người tự tìm tòi, ứng dụng cho mình.

 

2.2.         Tính chất của thời trang

Cũng như ăn uống, mặc là một loại hình văn hóa của con người. Văn hóa mặc hiểu theo nghĩa rộng bao gồm cả quần áo, giầy dép, đầu tóc, mũ nón và đồ trang sức. Sở dĩ mặc trở thành hiện tượng văn hóa vì nó là một trong những dẫn chứng cho thấy con người đã tách khỏi giới động vật. Con người đã biết cách ứng phó với thời tiết, có ý thức về bản thân, tách mình khỏi giới tự nhiên, phân biệt mình với người khác, có lòng tự trọng, có sự e thẹn trước người khác giới. Cùng với sự phát triển của lịch sử, con người càng ngày càng làm cho quần áo của mình có ích hơn, tiện ích hơn, khoa học hơn. Không những thế, quần áo còn thể hiện phẩm chất đạo đức, địa vị xã hội, đặc điểm nghề nghiệp; chúng ngày cành đẹp hơn và làm cho con người đẹp hơn. Như vậy, mặc thể hiện : chân, thiện, mỹ, hội đủ cả ba cá tính: tính khoa học, tính đạo đức, tính thẩm mỹ.

Văn hóa mặc thể hiện rõ lối sống văn hóa của một dân tộc, của một thời đại. Một con người, được quy định bởi các quan niệm triết học, đạo đức, tính thẩm mỹ bởi phong tục tập quán, bởi các thị hiếu khác nhau. Qua trang phục có thể đánh giá con người về nhiều mặt, về mức độ giàu nghèo, về địa vị xã hội cao, thấp, về tư cách đạo đức, về thị hiếu thẩm mỹ… ông bà chúng ta thường nói:

Hơn nhau cái áo cái quần

Thả ra mình trần ai cũng như ai

Trong xã hội trước đây, người ta thường nhấn mạnh một chức năng nào đó của quần áo, ví dụ thời phong kiến nhấn mạnh vai trò thể hiện đạo đức người mặc hoặc địa vị xã hội của người mặc hoặc địa vị xã hội của họ.

Trong xã hội có công bằng, dân chủ, văn minh, quần áo và trang sức có chức năng tôn vinh con người, thể hiện sự phát triển toàn diện của nhân cách: trí, đức, mỹ, thể. Qua y phục số đông cũng có thể xác định trình độ dân chủ của một xã hội, trình độ tự do của một cá nhân, sự tôn trọng cá tính của một con người.

Hoạt động thời trang (sáng tạo, biểu diễn, phổ cập mẫu mới) là biểu hiện nhạy cảm, tinh tế, có hiệu quả xã hội cao của văn hóa mặc. Nó chủ yếu là sản phẩm của văn minh đô thị, của xã hội công nghiệp. Thời trang vừa có tính nghệ thuật, vừa có tính thực dụng, vừa là hoạt động văn hóa và cũng là hoạt động kinh tế. Ngày nay, đã xuất hiện nhiều điều kiện thuận lợi cho hoạt động thời trang: chất liệu phong phú, mẫu mã đa dạng, nhu cầu về thời trang nhất là giới trẻ ngày càng tăng, ngày càng đổi mới để phù hợp với nhịp sống năng động của văn minh đô thị, của xã hội hiện đại, loại hình thời trang cũng nhiều hình, nhiều vẻ: thời trang công sở, dạ hội, du lịch, thể thao… thay đổi theo mùa, theo thời tiết và thể hiện đặc trưng của giới tính, của lứa tuổi…

Thời trang còn mang tính cập nhật, do đó luôn phải đổi mới, luôn sáng tạo. Một thị hiếu thẩm mỹ đúng đắn sẽ giúp cho công chúng phân biệt được cái mới chân chính – tức cái đẹp – với cái mới. Thời trang luôn cần đến sự sáng tạo, tính đa dạng.

Thời trang còn mang tính nổi bật, đây là một ưu điểm của thời trang để nêu lên được vẻ đẹp đặc trưng cho giới tính, nam có cái đẹp của nam, nữ có cái đẹp của nữ.

Vẫn biết rằng quần áo, trang sức, mũ nón, giày dép có vẻ đẹp riêng xong chức năng chính của chúng là tôn vinh con người, làm đẹp cho con người, đem lại sự tiện lợi cho cuộc sống của con người, giúp cho con người hoàn thiện nhân cách, phát triển cá tính.

Thời trang còn mang tính thời sự mới lạ, cái mới, cái lạ là đặc tính cơ bản nhất của thời trang. Một kiểu thời trang nào đó muón trở thành xu hướng thời trang phải mang tính thời sự, nghĩa là phải mới hơn các kiểu dáng đang thịnh hành, phải lạ hơn để thu hút sự chú ý của mọi người. Tuy nhiên, vào bất kỳ thời điểm nao, xu hướng thời trang luôn phát triển xen cài lẫn nhau, xu hướng thời trang mới luôn xuất hiện nối tiếp với thực tế thời trang cũ.

Thời trang còn mang tính chu kỳ, tính chu kỳ thể hiện sự gia tăng dần lên, ổn định trông thấy và rồi lại suy thái đột ngột, nhường chỗ cho một sản phẩm, một sêri các trang phục với những phong cách, chất liệu kiểu dáng mới.

Trang phục bộc lộ và phát huy vẻ đẹp của con người, làm giảm thiểu sự khiếm khuyết của cơ thể. Ngược lại, vẻ đẹp của con người, trình độ văn hóa, cách ứng xử, phong thái, cử chỉ, dáng dấp của con người cũng làm tôn thêm vẻ đẹp của trang phục. Sự hài hòa giữa trang phục và con người chính là mục đích của văn hóa mặc, của thời trang.

Để đạt được hiệu quả xã hội, thời trang cần được phổ biến và nhiều mẫu thời trang đã đưa vào cuộc sống. Tuy nhiên, để có sự tiến bộ trong thời trang, rất cần tổ chức những cuộc trình diễn có tính nghệ thuật tổng hợp.

 

Mời các bạn xem bài chi tiết tại đây