Trộn màu trong vẽ màu nước
Không một thành phần nào khác của bức tranh tạo nên sự cuốn hút hay nản lòng như màu sắc. Bài này giải thích cách chọn chất màu để cấu tạo bảng màu một cách logic và có hệ thống cùng với cách phối hợp chúng để có một hòa sắc với tỷ lệ nhất định. Ở đây cũng giải thích cách chọn các màu nền, cách pha trộn các màu nguyên của mỗi nhóm để tạo sự đa dạng. Đồng thời, quan tâm đặc biệt đến việc pha trộn các màu xanh lá cần thiết cho mọi họa sĩ vẽ phong cảnh cũng như việc sử dụng các màu xám và màu trung tính. Khi đã hiểu cách các chất màu phản ứng với nhau, bạn có thể dùng chúng khéo léo hơn như những thành tố diễn cảm của bức tranh.
1. Bảng màu cơ bản: Bảng màu cơ bản đề nghị ở đây tuyển chọn các chất màu phù hợp cho mỗi họa sĩ. Mỗi chất màu được chọn theo tính đơn sắc, tính ổn định của nó và theo tỉ lệ hoặc sự trong suốt để có một khả năng lớn nhất các giải pháp pha trộn.
a. Màu nguyên: Các màu nguyên (đỏ, vàng và lam) không thể nào có được bằng sự pha trộn các màu sắc khác. Theo định nghĩa, một màu nguyên không bao hàm một trong hai màu nguyên kia. Để có bảng màu đầy đủ các hòa sắc, phải kể đến ít nhất hai sắc độ gần nhất ở mỗi bên của màu nguyên. Chẳng hạn, có một số sắc độ đỏ nào đó dành cho các họa sĩ vẽ màu nước nhưng không có màu đỏ nguyên. Chúng đều có một chút vàng (đỏ Cadimi, đỏ Winsor) hay một chút lam (đỏ hồng, đỏ sậm Alizarin) hoặc cả hai (đỏ Indien). Để có thể pha trộn tất cả các màu đỏ phải kể đến các sắc thái vàng - đỏ và lam - đỏ.
Màu trung tính ( tím -xám)
Các mẫu nguyên ghép đôi tồi cho một màu thứ yếu trung tính
Xám trung tính
Sự pha trộn các màu bổ sung cho một màu trung tính
Tím tươi
Các màu nguyên "tốt" cho một máu phụ có sắc tươi
b. Màu thứ cấp: Ta có các màu thứ cấp do sự phối hợp của hai màu nguyên khác nhau; đa số các màu thứ cấp có thể được tạo ra bằng cách pha trộn các màu nguyên của bảng màu này. Tuy nhiên, một vài màu thứ cấp trong bảng màu này (màu cam Cadimi, màu xanh ngọc lục bảo, màu lục Winsor) có một cường độ hay một tỉ lệ khó có thể tạo được bằng sự pha trộn các màu nguyên.
c. Chọn màu nguyên đúng: Để có một màu thứ cấp, chẳng hạn màu tím, bạn pha trộn hai màu nguyên, đỏ và lam. Nhưng bạn phải chọn hai màu này cẩn thận vì không phải là tất cả các màu đỏ và màu lam của bảng màu sẽ cho bạn một màu tím tươi. Chẳng hạn, pha trộn màu đỏ Cadimi và màu lam Winsor không tạo ra một màu thứ cấp có sắc tươi mà là một sắc xám trung tỉnh. Sự giải thích rất đơn giản: đỏ Cadimi và lam Winsor, cả hai đều có một chút vàng, màu bổ sung của màu tím.
d. Các màu bổ sung: Hãy nhớ là mặc dù sự gia nhập của màu bổ sung (màu đối diện với nó ở bánh xe màu) trong một màu sẽ trung hòa nó làm nó bớt tươi hơn. Chẳng hạn, người ta đã phối hợp ở đây hai màu bổ sung, một đỏ và một lục, và kết quả đạt được là một màu xảm gần như hoàn toàn trung tính. Bạn không cần phải thêm nhiều màu bổ sung để trung hòa một màu vì chỉ một số lượng nhỏ cũng đủ giảm cường độ của nó.
e. Các màu thứ cấp có sắc tươi: Để có một màu thứ cấp tươi, bạn phải chọn lựa và pha trộn cả hai màu nguyên gần nhất trên bánh xe màu của sắc thái cần tìm. Chẳng hạn, người ta pha trộn ở đây màu đỏ sắm Alizarin (một màu đó có chút lam) với màu lam xanh da trời (một màu lam có chút đỏ) và người ta có một màu tím tươi. Sự giải thích về cường độ của pha trộn này là: không màu nào trong hai màu nguyên được chọn có màu vàng, màu bổ sung của màu tím.
f. Màu trung tính: Bạn có thể sẽ nhận thấy bảng màu thiếu một số màu trung tính phổ biến như màu đất son nâu cháy, màu xám Payne và Davy, cùng các màu thứ cấp như màu lục Hooker dam. Thật thế, nếu muốn sử dụng các màu pha trộn tìm thấy ngoài thị trường, bạn sẽ khám phá ra là có thể có chúng dễ dàng với bảng màu nền. Chẳng hạn, người ta đã phối màu vàng Auréoline và màu đỏ sắm Alizarin với một chút lam da trời để có màu đất sơn nâu cháy có cùng sắc màu, cùng sắc độ và cùng cường độ.
g. Các màu trung tính: Ta có các màu trung tính bằng cách phối ba hoặc bốn màu (và màu đen trong một số trường hợp) với số lượng phong phú. Chẳng hạn, ta có một màu xám Payne bằng cách pha trộn màu vàng Auréoline, màu đỏ sậm Alizarin, màu lam xanh da trời và màu lam Winsor. Vì một màu trung tỉnh ở thị trường đã gồm có ba màu nguyên; màu mà người ta thêm vào sẽ là màu bổ sung của thành phần này hay thành phần kia. Vì vậy, khó có thể cải sửa hay làm phai lạt một hỗn hợp đã mua mà không làm nó mất cường độ. Mặt khác, có thể làm chủ tốt hơn màu xám khi chính bạn pha trộn nó. Biết các thành phần của nó, bạn có thể cho nó cường độ mà bạn muốn khi chuẩn bị chúng.
Màu đất sơn nấu chảy
Do pha trộn, chúng ta có thể có màu đất sơn nâu chảy
Xám Payne
Ta có thể có màu xám Payne do pha trộn
Lục nhựa
Ta có thể có màu lục nhựa do pha trộn
h. Sự pha trộn các màu: Đôi khi, để tránh làm xám các màu đã mua, có họa sĩ lấy trực tiếp chúng từ ống màu. Chẳng hạn, để về một cánh đồng xanh rờn màu lục nhựa, cây cối với màu lục Hooker và ở trên đầu, một bầu trời với màu xám Payne. Bạn không cần phải có tất cả các màu này. Thật thế, với bảng màu cơ bản, bạn có thể có các màu này và vô số màu khác, bằng cách cải sửa mỗi màu để nắm bắt ấn tượng và để tài hay cảm hứng của bạn. Chẳng hạn ở đây ta có một màu lục nhựa bằng cách pha trộn màu vàng Auréoline và màu lục Winsor với một chút màu đỏ sam Alizarin để trung hòa nó.
i. Tính ổn định: Ngày nay có ít chất màu bán ở thị trường không bền. Nhiều hoạ sĩ ưa các chất màu do Winsor & Newton chế tạo, một công ty Anh nổi tiếng đã lâu về chất lượng rất cao của các sản phẩm. Tuy nhiên, các nhà chế tạo khác cũng đã chế tạo các chất màu có chất lượng tương đương đối với các màu cần nhất: màu lam và màu lục Phtalocyanine, màu xanh ngọc lục bảo, màu đất Sienne cháy, màu vàng đất son, màu đỏ sam Alizarin v.v... Hãy dùng theo sở thích các chất màu mà nhà chế tạo đã cho biết tính ổn định của chúng. Hãy nhớ là, dù thành phần của nó ổn định, mọi chất màu sẽ phản ứng kém trong các điều kiện chiếu sáng, nhiệt độ hay độ ẩm khác nhau.
Nhưng trong các điều kiện thông thường, tất cả các chất màu chọn cho bảng màu cơ bản của bạn có thể được xem như cố định và bền.
* Chất màu ít bền: Một vài chất màu ít bền; tránh dùng chúng hay cần dùng thì phải thận trọng. Đó là:
- Lục Hooker sang
- Lục nhựa (sap green)
- Lục Phổ
- Vàng Gamboge
- Son tía
- Tím son
* Chất màu không bền: Đó là các màu sau:
- Nâu Vandyke
- Vàng kẽm
- Vàng kẽm chanh
- Màu tím hoa cà
- Màu son
- Màu hồng hoa rum
Nếu muốn sử dụng chúng, bạn phải biết rằng các màu này có thể mở đi. Tuy nhiên để biết chắc chúng sẽ cố định, tốt hơn hết là chuẩn bị chúng từ bảng màu nền.
2. Đặc tính của các chất màu:
a. Chất màu sáng: Sự trong suốt là một đặc tính lý thú của màu nước. Các chất màu (pigment) có độ trong suốt và chiều sâu trong sắc thái là đặc biệt cần thiết và hơn nữa nếu chúng không làm nhòe màu. Bạn có thể làm sáng chúng hay loại bỏ chúng ra dễ dàng khỏi tờ giấy vì chúng không làm hoen nó.
* Đỏ hồng: Màu đỏ tinh tế này bao hàm một chút màu lam lấy từ rẻ cây thiến (garance). Nó trong suốt và gần như không có khả năng nhòe màu. Nó không thích hợp với các việc pha trộn các chất màu đậm hay đục, nhưng rất hấp dẫn trong các đơn sắc tinh tế và trong suốt.
* Màu Auréoline (vàng Cobalt): Đây là màu vàng duy nhất sử dụng được và không có khả năng nhòe màu và tương đối trong suốt. Nó lạnh hơn màu vàng Cadimi (ngả qua màu lục) và trái với màu vàng đục, bạn có thể dùng nó để tạo các màu đậm nóng hơn mà không ảnh hưởng đến sự trong suốt của chúng.
* Lam Cobalt: Khá trong suốt, màu lam sắc độ trung bình này rất gắn với sắc độ của màu lam nguyễn. Người ta dùng nó để chế các màu lục và tím nhưng nó lại quá sáng để cho các màu đậm mạnh. Vì sự trong suốt của nó, người ta dùng nó trong các lớp tràng để tạo ấn tượng không khí hay tạo bóng.
* Xanh ngọc lục bảo(emeraude): đây là một màu lục nhạt rất trong suốt, một màu thứ cấp rất thuần chất và tươi, có nhiều sắc lam hơn vàng. Bạn có thể dùng nó với các màu vàng và đỏ để có một dây lớn những màu lục tự nhiên trong hầu hết các sắc độ hay cường độ.
* Đất Sienne cháy: Đây là một màu cam nâu nhạt khá trong suốt là màu ít trung tính nhất của mọi màu đất đậm. Bạn có thể pha trộn nó với các màu khác mà không làm giảm nhiều cường độ hay sự trong suốt của nó. Tuy nhiên, không thể dùng nó để thay thế cho màu vàng và màu cam.
b. Chất màu mạnh: Đây là một nhóm chất màu có nhiều cường độ và khả năng nhòe màu sẽ tác động không chỉ giấy mà cả tất cả chất màu khác. Trong đa số trường hợp, đây không phải là một lợi thế. Sau khi vẽ lên giấy, không dễ dàng cải sửa chúng hoặc loại chúng ra. Sử dụng như màu nước đơn sắc, chúng sẽ phủ lên các lớp ở dưới và hủy bỏ sự sinh động về sắc độ. Người ta dùng các chất màu có tinh nhuộm để tạo các màu mạnh, đậm và đặc
* Đỏ Winsor: một màu đỏ nóng nhẹ (hướng về màu vàng), màu này chỉ có độ trong suốt trung bình nhưng có cường độ lớn. Đây là một chất màu có tính nhuộm có xu hướng trải rộng ở những chỗ ẩm ướt. Nó quá mờ đục và có sắc độ quá sang để tạo nên các màu đậm hấp dẫn.
* Vàng Winsor: màu vàng đục này hơi có sắc xanh lục nhạt sắc độ rất sáng và cường độ mạnh. Người ta chỉ dùng nó khi khởi đầu bức tranh vì sự nhẹ nhàng và cường độ của nó, nó không thích hợp với các màu pha trộn đậm hoặc sắc độ trung bình.
* Lam Winsor (phtalocyanin, thalo hay monastral): Đây là một màu lam đậm lạnh và trong suốt (ngả về màu vàng) với một cường độ và sắc độ hiếm thấy trong thiên nhiên. Đây là một màu có khả năng át màu rất mạnh và sẽ ảnh hưởng đến mọi chất màu khác.
* Đỏ sậm Alizarin: tuyệt đối trong suốt và hơi lam nhạt, màu này có cường độ mạnh và ánh sáng rất đẹp. Sắc độ đậm, sự trong suốt và cường độ của nó là một chọn lựa tốt trong các pha trộn đậm.
* Lục Winsor (phtalocyanin, thalo hay monastral): màu lục mạnh và trong suốt này có nhiều khả năng nhuộm các màu khác. Nó hơi ngả qua màu lam nhạt và trông không tự nhiên ở tình trạng thuần chất. Trong tranh phong cảnh, có thể cải sửa nó với các màu vàng và đỏ.
c. Các chất màu đục: Các màu đục là những chất màu đặc và không có tính chất át các màu khác, chúng làm tối phần lớn giấy hay các màu nước đơn sắc. Những chất màu đục này có hiệu quả chuyền tải độ dày và khối nhưng cũng không tốt cho các màu nước đơn sắc. Dũ chúng không có tính nhuộm, cũng không dễ dàng lấy chúng đi khi đã khó vì độ dày của chúng.
* Đỏ Indien: màu đất đỏ xám nhạt này có nhiều khả năng át màu, bạn có thể pha trộn nó để có các màu nâu tự nhiên có tỉ trọng lớn đi từ các sắc độ tương đối sáng đến các sắc độ trung bình. Vì tỉ trọng này, khó lấy nó ra khi đã khô.
* Lam Céruléum: đây là một màu hơi có sắc lục nhạt với khả năng át màu lớn. Vì tỉ trọng và bản chất trầm tích, nó thích hợp với việc về ướt trên ướt. Chất màu sáng trung bình về sắc độ, vì vậy không phải là một chọn lựa tốt trong các pha trộn đâm,
* Đất son vàng: màu đất vàng nóng này hơi có sắc xám nhạt có khả năng át màu lớn. Đây là một màu để thay thế tốt cho màu vàng Cadimi và được dùng nhiều trong các tranh phong cảnh. Vì sự mờ đục của nó người ta không thể lạm dụng nó để thực hiện các pha trộn đậm mà không làm mất sự trong suốt,
Các màu trên là những chất màu sáng tạo hiệu quả trong suốt
Các màu trên có khả năng rất dễ nhòe màu như chất nhuộm
Chất màu dày đặc mờ đục
Các mẫu trên là những chất màu sáng tạo hiệu quả trong suốt
* Cam Cadimi: màu cam này thực sự có sức mạnh, nó tỏ ra cần thiết vì cường độ và sự thuần chất của nó không bị thay đổi khi pha trộn. Nó có khả năng át màu lớn và bạn có thể dùng nó trong các pha trộn với màu xanh ngọc lục bảo và lục Winsor để có màu lục phong phú.
* Đỏ Cadimi: đây là một màu đỏ vàng nhạt rất mạnh với khả năng ất màu lớn. Dù cường độ như vậy, nó chỉ có một sắc độ trung bình. Bạn có thể thay thế nó với các màu Cadimi rất gần như màu đỏ Cadimi đâm hay màu hồng điều.
Các màu trên có khả năng rất dễ nhòe màu như chất nhuộm
* Vàng Cadimi: màu vàng mạnh và nóng (ngả về màu đỏ) có khả năng át màu lớn và phù hợp khi khởi đầu bức tranh. Vì sự mờ đục của nó, bạn không thể dùng nó trong các pha trộn nóng có sắc độ trung bình hay trong các sắc màu đậm mà không làm mất đi sự trong suốt.
* Lam xanh da trời: đây là một màu lam nóng và có sắc độ trung bình (ngả về màu đỏ) với một khả năng át mầu khá tốt và tạo ấn tượng giả về màu đậm. Sau khi khô, bạn có thể dễ dàng làm sáng nó và có một hiệu quả mờ đục bất ngờ.
3. Chuẩn bị pha trộn:
Bạn không cần phải mua một ống chất màu nào mới để có được một dây các màu sắc đa dạng. Với một chút luyện tập, bạn có thể tự tạo ra một số lượng vô hạn các sắc thái bằng cách chỉ sử dụng các màu nguyên của mỗi nhóm chất màu trên bảng màu nền và tái tạo lại gần như tất cả các màu sắc thấy trong thiên nhiên.
Các chất màu nguyên của mỗi bộ ba có tỉ trọng và cường độ bằng nhau. Vì vậy, khi pha trộn chúng, không màu nào chỉ phối màu nào. Mỗi bộ ba (trong suốt, có tính nhuộm, mờ đục) sẽ tạo ra các màu có những đặc tính khác nhau mà bạn sẽ sử dụng tùy theo các đặc điểm của đề tài: ánh sáng, không khí... Các ví dụ ở các trang này minh họa cách dùng các chất màu của mỗi bộ ba trong việc pha trộn. Các nét ở đây là để gợi ý tỉ lệ phỏng chứng trong mỗi pha trộn.
Các màu thứ ba từ bộ ba trong suốt
Các màu thứ ba khác từ bộ ba trong suốt
Các màu trung tính từ bộ ba trong suốt
a. Pha trộn trong suốt: pha trộn các chất màu của bộ ba đỏ, hồng, vàng Auréoline và lam Cobalt, sẽ có một dải rộng các màu mành và trong suốt ở các sắc độ sáng và vừa. Sự phối hợp của hai trong các màu nguyên này theo tỷ lệ không đồng đều tạo các màu thứ ba mà bạn có thể sửa đổi tinh tế bằng cách tăng tỷ lệ của một trong các màu. Bằng cách thay đổi tỷ lệ của ba màu nguyên, bạn có thể có nhiều sắc thái khác nhau.
b. Pha trộn mờ đục: Vì cường độ yếu của các chất màu nguyên mờ đục: đất son vàng, lam Céruléum và đỏ Indien, bộ ba này sẽ cho một số hạn định các màu lam trung bình tươi. Tuy nhiên bạn có thể từ ba màu này tạo ra nhiều sắc màu đất xám nhạt rất lý thú để vẽ tranh phong cảnh.
c. Pha trộn nhiều chất màu: Có thể tạo ra khá nhiều sắc thái với ba màu: vàng Winsor, lam Winsor và đó Winsor. Ngoại trừ màu tím, những chất màu này sẽ cho các pha trộn đạt được sự đa dạng lớn về cường độ và đặc biệt là các sắc xám nhạt.
Màu thứ yếu từ bộ ba mờ đục
Màu thứ yếu từ bộ ba có tính nhuộm
Màu trung tính từ bộ ba có tính nhuộm
* Để tạo màu lục: Các màu xanh lục mà ta tìm thấy trong thiên nhiên không chỉ đơn thuần là một sự pha trộn màu vàng và màu lam. Sắc xanh lục của chúng thay đổi đa dạng. Đa số chứa đựng nhiều sức nóng hơn (vàng và đỏ) mà họa sĩ thường không nhận thấy. Bắt đầu từ một chất màu nguyên chất, từ màu xanh ngọc lục bảo hay lục Winsor và thêm vào một số lượng khác nhau màu nguyên, bạn sẽ có tất cả các màu lục, từ nhạt đến đậm, từ nóng đến lạnh, từ mạnh đến trung tính và giống những màu thấy trong thiên nhiên.
a. Các màu lục trong suốt từ màu xanh ngọc lục bảo: Hẳn bạn sẽ không sử dụng nhiều màu xanh ngọc lục bảo như thế: có thể làm nóng nó với các tỷ lệ khác nhau của màu vàng Auréoline và màu đỏ hồng để có những màu trong suốt tự nhiên hơn. Với ba chất màu này, bạn có thể có một số lượng lớn các màu lục. Thay đổi tỷ lệ của chúng, bạn sẽ có các pha trộn mà sắc thái đi từ lục tươi đến lục trung tính.
Một vài pha trộn sẽ có độ trong suốt mà người ta sẽ dùng để vẽ lớp cỏ mềm hoặc các lá sáng. Bạn sẽ nhờ đến các pha trộn khác cho thảm thực vật có màu đậm hơn hay các lá mùa thu. Thêm vào màu lam Cobalt, bạn sẽ có cả một dây màu tím, cam và nâu trong suốt giống tự nhiên.
b. Các màu lục mờ đục từ màu xanh ngọc lục bảo: Bạn có thể dùng màu xanh ngọc lục bảo làm chất màu cơ bản để có một số lớn những màu lục mờ đục Phối hợp với một trong các chất màu mờ đục nóng hơn của bảng màu cơ bản, màu xanh ngọc lục bảo sẽ tạo các pha trộn có độ dày lớn. Màu vàng Cadimium, màu đất son vàng, màu cam Cadimi hay đó Cadimi, pha trộn với màu xanh ngọc lục bảo sẽ cho nhiều màu lục mờ đục. Bạn có thể dùng các màu lục này để thể hiện một cánh đồng hoặc một thửa ruộng phi nhiều, khối lá của cây sối, sắc độ của một rừng thông.
Màu lục trong suốt có được từ màu xanh ngọc lục bảo (bên trái, như thấy khi ra khỏi ống vàng) và một số lượng giảm thiểu màu vàng Auréoline.
Các màu lục trong suốt khác lấy từ màu xanh ngọc lục bảo pha trộn với màu vàng Auréoline và một ít màu đỏ hồng.
Bốn mầu lục mờ đục lấy từ màu xanh ngọc lục bảo pha trộn với màu cam vàng Cadimi, màu đất son vàng, màu cam Cadimi hay đỏ Cadimi.
Màu lục hơi đậm lấy từ màu xanh ngọc lục bảo pha trộn với màu vàng Auréoline, đỏ Indien, đất Sienne cháy hay đó Cadimi.
Màu lục có được với màu lục Winsor pha trộn với tỷ lệ lớn (từ trái sang phải) màu vàng Aureoline, vàng Cadimi, đất son vàng hay cam Cadimi.
c. Các màu lục vừa từ màu xanh ngọc lục bảo: Pha trộn màu xanh ngọc lục bảo vào các màu đỏ cam hay các màu đỏ của bảng màu nền, bạn sẽ có một
dây những màu lục trong suốt hay mờ đục hơi đậm, Màu đỏ Cadimi, thêm vào ba màu này sẽ cho các sắc thái đặc biệt. Bạn có thể thêm vào một tỷ lệ nhỏ màu vàng Auréoline để gia tăng độ nóng và cường độ.
Thay đổi tỷ lệ màu xanh ngọc lục bảo và đỏ Cadimi, bạn có thể có những màu lục nóng hay lạnh. Những pha trộn này rất lý thủ đề về các tần lá đậm, các cây cối trong bóng râm hoặc một vạt rừng tranh tối tranh sáng.
d. Các màu lục từ màu lục Winsor: Màu lục Winsor là một màu lục trong suốt, lạnh và đậm với cường độ lớn. Để thể hiện một phong cảnh, bạn có thể cải sửa nó bằng cách thêm với số lượng lớn một trong các chất màu nóng của bảng màu nền. Bạn có thể pha trộn một lượng nhỏ màu lục Winsor vào một lượng lớn màu vàng Auréoline, vàng Cadimi, đất son vàng hay cam Cadimi để có những màu lục sắc độ nhạt hay vừa. Những màu lục này có thể dùng để thể hiện cường độ của tán lá mùa xuân, một cánh đồng rực ánh sáng mặt trời hay một đầm lấy. Nhưng hãy tin chắc là cường độ và "kết cấu" của chúng phải phù hợp với phần còn lại của bức tranh.
*Để tạo màu xám:
Tự pha trộn các màu để vẽ, bạn có thể khám phá khả năng tạo nên sự đa dạng các sắc màu xám và trung tính bằng cách phối hợp những lượng gần như bằng nhau các màu nguyên của cùng một bộ ba. Bạn sẽ có các màu hoàn toàn khác nhau bằng cách thay đổi các tỷ lệ bất cứ màu nào trong những pha trộn này. Mỗi một bộ ba (trong suốt, có tính nhuộm, mờ đục) sẽ tạo các màu hỗn hợp có những đặc điểm rất khác nhau có thể tạo ra sự hài hòa với bề mặt giấy hoặc sử dụng như thành phần trong một bức tranh để tăng cường độ các màu nhạt hơn.
Sắc màu đúng của một màu xám và hiệu quả của nó trong một bức tranh khó mà xét đoán trên bảng màu nhưng phải đặt nó trong tương quan với các màu khác của bức tranh. Ở một vài ví dụ, người ta thêm vào một dải màu bổ sung mạnh để thấy cách sử dụng các sắc màu trung tính, thường được xem như bần, để tăng cường sự rung động của màu nhạt hơn.
Màu trung tính từ bộ ba không có tính nhuộm (colorante)
Các biến thể có được bằng sự thay đổi tỷ lệ trong bộ ba
Màu trung tính từ bộ ba màu đục
a. Các màu trungt ính từ bộ ba trong suốt: Màu vàng Auréoline, màu đỏ hồng và màu lam Cobalt, khi pha trộn chúng, có thể cho một loạt những sắc màu trung tính trong suốt. Bắt đầu phối hợp với ba màu nguyên này với số lượng bằng nhau, để có những rung động trong sắc thải và cường độ, hãy thay đổi tỷ lệ. Các màu xám pha trộn với những chất màu này sẽ có được một độ trong suốt lớn và nhiều ánh sáng. Bạn có thể sử dụng chúng như màu nước đơn sắc để tạo các hiệu quả về không khí hoặc để sửa đổi màu ở dưới.
b. Màu trung tính từ bộ ba mờ đục: Các màu của bộ ba mở đục: đất son vàng, lam Céruléum và đỏ Indien đã khá trung tính nên không cần thiết phải pha trộn nhiều để có các màu xám. Các màu sắc trung tính từ bộ ba mờ đục có độ dày tốt và đặc biệt quan trọng trong việc thể hiện một tranh phong cảnh. Một bề mặt rộng phủ một màu trung tính của nhóm này sẽ tẻ nhạt và xấu; nhưng nếu dùng các chất màu mờ đục bằng nhiều cách khắc nhau, bạn sẽ tạo được các biến thể tinh tế trong cùng sắc thái này. Có thể gợi nên một tính năng động nào đó bằng cách về nhạt dần, sẽ tạo ra một hiệu quả có dạng hạt bằng cách đung đưa nhẹ giá vẽ trong khi màu nước đơn sắc còn ẩm ướt. Có nhiều thủ pháp làm nhạt dần khác gợi ý các biến thế tự nhiên trong phong cảnh.
Các biến thể tinh tế của màu trung tính
Các màu vàng trung tính từ bộ ba chất màu có tính nhuộm
Các màu trung tính khác với các chất màu có tính nhuộm
c. Màu trung tính từ bộ ba chất màu có tính nhuộm: Vì mỗi chất màu có tính nhuộm hòa vào nhau, các màu nguyên của bộ ba này: vàng Winsor, đỏ Winsor và lam Winsor, dễ dàng tạo nên các màu xám. Không dễ gì phán xét sắc độ các màu trung tính có được từ bộ ba chất màu có tính nhuộm khi chúng ẩm ướt vì khi khô, chúng trở nên nhạt hơn và ít mạnh hơn. Bộ ba này dùng để tạo ra một dây các sắc xám hay trung tính trong những sắc độ vừa và hơi đậm. Với các chất màu có tính nhuộm, có thể điều chế các màu trung tính gắn với các màu ở thị trường: xám Payne, nâu đen và màu trung tính. Ta cũng có thể tạo những màu xám đậm lý thủ bằng cách pha trộn ba chất màu này vào các chất màu khắc của bảng màu.
Các biến thể tinh tế của màu trung tính
Các màu trung tính từ bộ ba chất màu có tính nhuộm
Các màu trung tính khác với các chất màu có tính nhuộm
