Vũ Thái Bình và những Sắc Dó

sac do 1

VŨ THÁI BÌNH - Thềm nắng. 2015. Màu nước trên giấy dó. 40x60cm

Vũ Thái Bình (sinh năm 1976) là một họa sĩ vẽ tốt, tranh sạch sẽ, sáng sủa… nhưng chủ đề mà anh đang vẽ chưa được nhiều người thích. Hồi đó, tranh của anh chủ yếu về cuộc sống, sinh hoạt đạo và đời của những người tu hành (nhà sư áo vàng) và một số tranh phong cảnh; ngôn ngữ tạo hình giản dị, dễ nhìn, màu sắc hài hòa, thuận mắt. Hình ảnh của những nhà tu hành gắn với đời thường nhiều hơn lúc họ đang suy tư và đắm chìm trong thế giới của tâm linh, cầu nguyện hay khi đi khất thực…nhưng nó na ná một số họa sĩ khác; không đủ một ấn tượng để bật hẳn lên.

Có một vài bức phong cảnh lẫn trong số tranh nhà sư. Nói tranh phong cảnh thì hơi quá nhưng nó là tranh góc sân, góc vườn… nhưng mà đẹp.

…Và rồi bẵng đi, một thời gian sau Vũ Thái Bình đã hoàn toàn lột xác với giấy dó.

Lột xác ở đây không có nghĩa là thay đổi một phong cách hoàn toàn mới. Mà lột xác ở đây chính là việc đem ngôn ngữ tạo hình mà trước đây anh đã có, nay làm tinh hơn và được thể hiện trên một chất liệu mà có thể nói rất hợp với con người anh là giấy dó.

sac do 2

VŨ THÁI BÌNH – Cụ Thận. 2015. Màu nước trên giấy dó. 40x60cm

sac do 3

VŨ THÁI BÌNH – Bản Văn, Mai Châu, Hòa Bình. 2015.
Màu nước trên giấy dó. 40x60cm

sac do 4

VŨ THÁI BÌNH – Cô gái Dao Đỏ. 2015. Màu nước trên giấy dó. 40x60cm

Giấy dó đã từng được ví “thầm thĩ như tiếng đàn bầu, duyên sâu và nặng”; như “cô nàng thời tiết đỏng đảnh khó chiều” nhưng khi nắm được tính nết thì có thể điều khiển được tuy không mấy dễ dàng. Dó để lâu ngậm nước vẽ hay hơn dó mới ra lò; để càng lâu vẽ càng hay; cầu kỳ có khi để đến cả chục năm mới vẽ. Dù trước đây, dó không được coi là chất liệu của hội họa mà thường chỉ dùng giấy dó để ghi chép. Nhưng kinh nghiệm cho thấy, dó nếu được bảo quản cho khô ráo còn bền hơn cả sơn dầu và sơn mài vì nó là loại giấy có nguồn gốc tự nhiên.

Các cụ vẽ dó đẹp, có nhiều họa sĩ vẽ dó đẹp…nhưng tôi đặc biệt thích bức tranh trên giấy dó của họa sĩ Trần Quang Trân vẽ một cụ già râu tóc bạc phơ, tay cầm bầu rượu, tay chống cây gậy trúc đang xuống núi. Màu tranh đã ăn thắm vào từng thớ giấy, thấm sang nhau tạo nên những sắc độ kỳ ảo mà chỉ có “họa sĩ thiên tài thời gian” mới tạo ra được. Càng ngắm, tranh càng liêu trai, huyền ảo… cụ già đã hóa thành tiên ông vừa đi dự tiệc rượu bàn đào trên thiên đình, giờ đang ngất ngây men say trên đường về nhà.

Với dó, anh chủ động đa dạng trong mọi đề tài gắn với sinh hoạt đời thường. Đặc biệt, anh thích thử thách kỹ thuật ở thể loại chân dung. Và anh thực hiện hầu hết tranh chân dung trên bóc 1. Đây là loại mỏng nhất, vẽ mạnh tay thêm chỉ chút xíu sẽ rách liền. Với vẽ chân dung thì việc thể hiện sao cho giống, cho ra thần thái của nhân vật là khó nhất. Nhưng nó sẽ khó gấp rất nhiều lần nếu chỉ được đặt một nét bút là phải xong, không có cơ hội sửa…

sac do 5